کد مطلب:225714 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:145
پیری و موی سفید
مرحوم شیخ صدوق (ره) از ابراهیم حسنی (ره) روایت می كند: مأمون جهت تملق و خوش خدمتی، كنیزكی را برای امام رضا (علیه السلام) فرستاد. كنیزك كه از معرفت به دور بود، با دیدن آثار پیری و موی سپید در امام رضا علیه السلام، آزرده خاطر شد! حضرت رضا علیه السلام با دیدن این حالت در او، اشعار ذیل را سروده، و به همراه كنیزك برای مأمون پس فرستاد.
9) نعی نفسی الی نفس المشیب
و عند الشیب یتعط اللبیب
10) فقد ولی الشباب الی مداه
فلست اری مواضعه تؤوب [1] .
11) سأبكیه و اندبه طویلا
و ادعوه الی، عسی یجیب
12) و هیهات الذی قد فات منه
تمنینی به النفس الكذوب
13) وداع [2] الغانیات بیاض رأسی
و من مد البقاء له یشیب
[ صفحه 146]
14) أری البیض الحسان یحدن عنی
و فی هجر انهن لنا نصیب
15) فان یكن الشباب مضی حبیبا
فان الشیب لی ایضا حبیب [3] .
16) ساصحبه بتقوی الله حتی
یفرق بیننا الأجل القریب [4] .
ترجمه:
9) پیری و سفیدی موی سر، خبر مرگ را به من داد. شخص عاقل و اندیشمند در هنگام پیری پند می گیرد.
10) ایام جوانی تا آخرین لحظاتش به من پشت كرد؛ و فكر نمی كنم كه ایام و لحظات جوانی دیگر برگردد.
11) برای جوانی از دست رفته، گریه و انابه ی زیاد خواهم كرد، و آن را به سوی خود می خوانم، شاید جوابم را بدهد [5] .
12) نفس دروغ اندیش، مرا در آرزوی او می اندازد، اما هیهات! آن دوران باز نمی گردد.
13) سپیدی موی سرم، زنان باجمال را رماند. آری! هر كه عمرش در دنیا به طول انجامد، پیر و فرتوت می گردد.
14) می بینم كه زنان سفید روی و نیكو چهره از من كناره می گیرند؛ و در هجران و دوری گزیدن آنها، عبادت و بندگی خداوند متعال نصیب من می شود.
15) اگر چنانچه دوران جوانی كه گذشته است، محبوب بود، هم اكنون پیری نیز برای من دوستی داشتنیست.
16) زیرا زمان پیری را با تقوای الهی همراه می كنم، تا اجلی كه مقدر شده، بین ما جدایی بیندازد.
[ صفحه 147]
9) نعی نفسی الی نفس المشیب
و عند الشیب یتعط اللبیب
10) فقد ولی الشباب الی مداه
فلست اری مواضعه تؤوب [1] .
11) سأبكیه و اندبه طویلا
و ادعوه الی، عسی یجیب
12) و هیهات الذی قد فات منه
تمنینی به النفس الكذوب
13) وداع [2] الغانیات بیاض رأسی
و من مد البقاء له یشیب
[ صفحه 146]
14) أری البیض الحسان یحدن عنی
و فی هجر انهن لنا نصیب
15) فان یكن الشباب مضی حبیبا
فان الشیب لی ایضا حبیب [3] .
16) ساصحبه بتقوی الله حتی
یفرق بیننا الأجل القریب [4] .
ترجمه:
9) پیری و سفیدی موی سر، خبر مرگ را به من داد. شخص عاقل و اندیشمند در هنگام پیری پند می گیرد.
10) ایام جوانی تا آخرین لحظاتش به من پشت كرد؛ و فكر نمی كنم كه ایام و لحظات جوانی دیگر برگردد.
11) برای جوانی از دست رفته، گریه و انابه ی زیاد خواهم كرد، و آن را به سوی خود می خوانم، شاید جوابم را بدهد [5] .
12) نفس دروغ اندیش، مرا در آرزوی او می اندازد، اما هیهات! آن دوران باز نمی گردد.
13) سپیدی موی سرم، زنان باجمال را رماند. آری! هر كه عمرش در دنیا به طول انجامد، پیر و فرتوت می گردد.
14) می بینم كه زنان سفید روی و نیكو چهره از من كناره می گیرند؛ و در هجران و دوری گزیدن آنها، عبادت و بندگی خداوند متعال نصیب من می شود.
15) اگر چنانچه دوران جوانی كه گذشته است، محبوب بود، هم اكنون پیری نیز برای من دوستی داشتنیست.
16) زیرا زمان پیری را با تقوای الهی همراه می كنم، تا اجلی كه مقدر شده، بین ما جدایی بیندازد.
[ صفحه 147]
[1] .. مواضعه يؤب. (خ. ل).
[2] و راع الغانيات... (خ. ل).
[3] فان هاني ايضا حبيب (خ، ل).
[4] شيخ صدوق (ره)، عيون اخبار الرضا (ع) ج 2، ص 178، بحارالأنوار، ج 49، ص 164، رواية 4، باب 14.
[5] طبق روايات معتبر، از جمله سؤالاتي كه بعد از مرگ هنگام حسابرسي اعمال از شخص مي پرسند، اين است كه: «جواني ات را چه گونه گذراندي؟»
امام رضا (ع) ارزش اين دوران مهم عمر را گوشزد مي كنند.